ХЯТАДЫН ТАЛ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХАТУУ АРГА ХЭМЖЭЭ АВСНЫ ДАРАА ДАЛАЙ ЛАМЫГ ДАХИН АЙЛЧЛУУЛАХГҮЙ ГЭДГЭЭ МОНГОЛ УЛС МЭДЭГДЭВ.

(MONGOLIA SAYS IT WON'T LET DALAI LAMA VISIT AGAIN AFTER CHINA BRINGS THE ECONOMIC PAIN)

Хятад улс ядуу хөршдөө эдийн засгийн хувьд цохилт өгсний дараа Монгол улс сургамж авч, далай ламыг дахин айлчлуулахгүй тал дээр анхаарна гэдгээ амлав. Төвөдийн шашны тэргүүн Улаанбаатарт өнгөрсөн арван нэгдүгээр сард айлчилсан билээ. Хэдийгээр Бээжингийн талаас хатуу сануулсаар байсан боловч зургаан өдрийн айлчлал болж өнгөрсөн юм. Үүний дараа Хятад, Монголын харилцаа хүйтэрч, Хятадын засгийн газар хилийн дагуух боомтоо хааж, нэн шаардлагатай 4,2 тэрбум долларын зээл Монголын талд өгөхөөр тохиролцсон гэрээнээсээ татгалзсан байна. (After China brought down the economic hammer on its impoverished neighbor, Mongolia seems to have learned its lesson, vowing that it will no longer allow the Dalai Lama to visit. The exiled Tibetan spiritual leader visited Ulaanbaatar in November. The six-day visit was met with a strong warning from Beijing. Soon afterward, relations between China and Mongolia entered a deep freeze, as China closed an important border crossing and cut off talks about providing Mongolia with a much-needed $4.2 billion loan.)

Сонинд өгсөн саяхны нэгэн ярилцлагадаа Монгол улсын гадаад хэргийн яамны сайд Цэндийн Мөнх-Оргил далай ламын айлчлал Бээжинтэй тогтоосон харилцаанд сэв суулгасанд ихээхэн харамсаж буйгаа илэрхийлсэн байна. “Энэ засгийн газрын бүрэн эрхийн хугацаанд далай ламыг шашны зорилгоор дахин айлчлуулахгүй гэж ойлгож болно” гэсэн Мөнх-Оргилын мэдэгдлийг Бээжин албан ёсны уучлал хүсч буй хэрэг мөн гэж үзэж байна. (In a recent interview with a local newspaper, Mongolian Foreign Minister Tsend Munkh-Orgil expressed his regret over how the visit had damaged ties with Beijing. "You can understand that during the full term of this government, the Dalai Lama will not be allowed to visit Mongolia even for religious purposes," Munkh-Orgil was quoted as saying, in an apparent official apology to Beijing.)

БНХАУ-ын Гадаад Хэргийн Яамны бүрэн эрхт төлөөлөгч Хуа Чуньин мэдэгдэлдээ Хятадын тал Монголын талын тайлбарт “өндөр ач холбогдол” өгч байгаа бөгөөд цаашид Монгол улс “тус улсын язгуур эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ” гэдэгт найдаж буйгаа илэрхийлсэн байна. (China's foreign ministry spokesperson Hua Chunying "attached importance" to her Mongolian counterpart's remarks, hoping that Mongolia would "honor the commitment" in the future.)

Мэдээж хэрэг, хэрэв тэд тус улсын язгуур эрх ашигт хүндэтгэлтэй хандаж чадахгүй бол Монголын ядмагхан эдийн засагт аюул учруулах боломжтой гэдгээ Хятад улс харуулсан. Далай ламын айлчлалын дараагаар Хятад улс Монголын зүүн-өмнөд хэсэгт орших Ганц модны боомтыг хааж, үр дүнд нь, өвлийн хүйтэнд засмал зам ашиглан нүүрс, зэсээ ачааны тэргээр тээвэрлэхэд хүргэжээ. Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулахад зайлшгүй шаардлагатай 4,2 тэрбум долларын зээл тодорхойгүй байдалд орж, Монгол улс аргагүйн эрхэнд Энэтхэгээс туслалцаа эрж болох байсан ч хуучин хөрштэйгээ найрамдахыг илүүд үзэв. (Of course, if they do not, China has already shown what it can do to threaten Mongolia's fragile economy. After the Dalai Lama's visit China shut down the important Gants Mod crossing in southeastern Mongolia, leaving hundreds of trucks carrying copper and coal backed up on the highway in sub-zero temperatures. Facing economic recession with a $4.2 billion loan in jeopardy, Mongolia also tried turning to India for help, but has apparently since decided to reconcile with its old benefactor.)

Олон мянган монголчууд буддын шашинт ард түмний хувьд шашны тэргүүнээ харж, далай ламд мөргөхөөр алс холыг үл ажран Улаанбаатарт хүрэлцэн ирэв. Далай лам ч айлчлал улс төрийн зорилго агуулаагүй гэдгээ мэдэгдсэн юм. Гэсэн хэдий ч Хятадын тал далай ламыг Төвөдийг тусгаарлах зорилготой улс төрийн үйл ажиллагаа өрнүүлж байна гэж үзсэн юм. Үүнээс гадна, Global Times Монголын засгийн газар далай ламыг өндөр түвшинд хүлээн авч, тусгай хурал цуглаан зохион байгуулж байна хэмээн мэдэгдсэн юм. (Tens of thousands of Mongolians flocked to see the Dalai Lama during his stay in Ulaanbaatar last month, with some traveling hundreds of miles to see the spiritual leader in the mostly Buddhist nation. The Dalai Lama has said that his visit had no political purpose; however, China regards His Holiness as a political figure whose aim is Tibetan separatism. Besides, the Global Times notes that the Mongolian government threw the Dalai Lama a high-level reception and "even" held a gathering inside a gym that was partly funded by China.) (Linder, 2016)

Эх сурвалж

Linder, A. (2016, December 22). Mongolia says it won't let Dalai Lama visit again after China brings the economic pain. Retrieved from Shanghaiist: http://shanghaiist.com/2016/12/22/mongolia_says_no_dalai_lama.php

ОРЧУУЛСАН УДИРДЛАГЫН АКАДЕМИЙН ДОКТОРАНТ НЯМААГИЙН ОТГОНБАЯР